Konstytucja
3 Maja -1791 r.
HISTORIA
Konstytucja 3 Maja – uchwalona została 3 maja 1791 roku. Konstytucja 3 Maja regulowała prawo RON, wprowadzając ład do zanarchizowanych rządów magnaterii.
Autorami Konstytucji 3 Maja byli
król Stanisław Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj. Nie
obeszło się bez przeszkód podczas obrad w trakcie których uchwalono Konstytucję.
W czasie obrad Sejmu Czteroletniego wielu posłów, pracujących na zlecenie
państw ościennych (Rosji, Prus czy Austrii) , sprzeciwiało się powołaniu ustawy
zasadniczej. Okazja nadarzyła się 3 Maja 1791 roku, wówczas wielu przeciwników konstytucji nie
powróciło jeszcze z Wielkanocnego urlopu. Po siedmiogodzinnych obradach Sejm
zatwierdził konstytucję, a król ją podpisał. Twórcy Konstytucji 3 Maja
określili ją jako ostatnią wolę i testament gasnącej Ojczyzny .
Konstytucja 3 Maja
–najważniejsze zmiany w prawie.
Konstytucja wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i
sądowniczą. Ograniczała immunitety prawne oraz przywileje szlachty zagrodowej,
tak zwanej gołoty. Celem ograniczeń względem szlachty było zapobieżenie
możliwości przekupstwa, biednego szlachcica przez agentów obcego państwa. Konstytucja potwierdzała
też przywileje mieszczańskie nadane w akcie prawnym z 18 kwietnia 1791 roku. Według
tego aktu, mieszczanie mieli prawo do bezpieczeństwa osobistego, posiadania
majątków ziemskich, prawo zajmowania stanowisk oficerskich i stanowisk w
administracji publicznej a także prawo nabywania szlachectwa. Miasta miały
prawo do wysłania na Sejm 24 plenipotentów jako swoich przedstawicieli, którzy
mieli głos w sprawach dotyczących miast. Akt ten obejmował pospólstwo opieką
prawa i administracji rządowej.
Konstytucja 3 Maja znosiła takie narzędzia władzy szlacheckiej jak liberum veto, konfederacje, sejm skonfederowany oraz ograniczała prawa sejmików ziemskich. W dniu ustanowienia Konstytucji 3 Maja przestaje
istnieć Rzeczpospolita Obojga
Narodów, a w jej miejsce zostaje powołana Rzeczpospolita Polska.
Zniesiona zostaje też wolna elekcja,
która w wieku XVIII w ogóle się nie sprawdziła, jej miejsce zastępuje władza
dziedziczna, którą po śmierci króla miał przejąć władca z dynastii Wettynów.
Aby czuwać nad bezpieczeństwem wprowadzono stałą armię, której liczebność miała
sięgać 100 tysięcy żołnierzy, oraz ustanowiono podatki w wysokości 10% dla
szlachty i 20% dla duchowieństwa – gołota, mieszczanie i chłopi byli zwolnieni
z płacenia podatku. Katolicyzm został uznany za religię panującą, jednocześnie
zapewniono swobodę wyznań, choć apostazja wciąż była uznawana za przestępstwo.
Aby Konstytucja była
zawsze aktualna co 25 lat miał się zbierać Sejm Konstytucyjny, który miałby prawo
zmienić zapisy w konstytucji.
Konstytucja 3 Maja – trójpodział władzy
Władzę ustawodawczą posiadał
dwuizbowy parlament. W skład parlamentu wchodziła Izba Poselska na którą
składało się 204 posłów (szlachta ziemiańska) oraz 24 plenipotentów
reprezentujących miasta królewskie. Oraz Izba Senacka (132 członków), w której
mogli zasiadać, senatorowi, wojewodzie, kasztelani, ministrowie oraz biskupi.
Władzę
wykonawczą posiadała rada królewska w skład której wchodzili Król jako
przewodniczący, pięciu ministrów, prymas Polski (jako przewodniczący Komisji
Edukacji Narodowej), oraz bez prawa głosu następca tronu, marszałek sejmu i
dwóch sekretarzy. Ministrowie choć byli powołani przez Króla odpowiadali przed
sejmem. Konstytucja 3 Maja wprowadzała
pięciu ministrów – ministra policji, ministra pieczęci (spraw wewnętrznych),
ministra pieczęci spraw zagranicznych, ministra belli
(wojny) i ministra skarbu. Akty prawne wydawane przez króla, wymagały
kontrasygnaty ministra. Utrzymano zasadę mówiącą ,że król nic sam przez się
nie czyniący, za nic w odpowiedzi narodowi być nie może.
Obalenie Konstytucji 3 Maja i Konfederacja
Targowicka
Konstytucja 3 Maja przetrwała czternaście miesięcy,
prawa jego wprowadzała do zdemoralizowanej przez przywileje Rzeczpospolitej,
były nie do zaakceptowania przez warstwę magnacką. To oni obok szlachty
zagrodowej stracili najwięcej. Z dniem kiedy tzw gołota,
została odsunięta od władzy państwowej, magnateria często na zlecenie agentów
pruskich czy rosyjskich nie mogła kupczyć ustawami, czy zgłaszać liberum veto ustami przekupionych posłów. W dniu 27 kwietnia 1792
roku w Petersburgu zawiązała się konfederacja później nazwana targowicką.
Należeli do niej Szczęsny Potocki, Ksawery Branicki i Seweryn
Rzewuski. Na ich prośbę połączone siły targowiczan 20 tysięcy i armii
rosyjskiej w liczbie 97 tysięcy wkroczyły do Polski. Król zdołał wystawić tylko
37 tysięczną armię składającą się z rekrutów. Mimo kilku wygrany bitew , kiedy
wojska rosyjskie dotarły pod Warszawę, król zdecydował się na kapitulację i
przyłączenie do targowiczan. Armia polska poszła w rozsypkę, a sen o wolności
umarł na kolejny wiek.
Wywiad z klasą V
1.
Jak
czujecie się w naszej szkole?
Dobrze i bezpiecznie, staramy się nawiązywać
dobre i trwałe relacje z innymi klasami.
2.
Jakie
relacje macie z klasami młodszymi i starszymi?
Tak jak powiedzieliśmy wcześniej,
staramy się mieć jak najlepsze i pomagać sobie w każdej sytuacji.
3.
Czy
nie przeszkadza Wam tak mała liczba osób w klasie?
Wydaje się nam, że jesteśmy ze sobą
bardziej zżyci i znamy się dobrze, a to pomaga we wzajemnych kontaktach i
podtrzymywaniu zaufania.
4.
Jak
się czujecie jako przedstawiciele klas starszych?
Jesteśmy zadowoleni i staramy się
być przykładem dla klas młodszych.
5.
Wiktorze,
jak czujesz się jako jedyny chłopak w klasie?
Całkiem nieźle, dziewczyny o mnie
dbają i pomagają mi.
6.
Co
zmienilibyście w szkole i czy zamierzacie w przyszłym roku włączać się aktywnie
w życie i działania szkoły?
Cieszylibyśmy się, gdyby w szkole
powstała nowa sala gimnastyczna, siłownia i gdybyśmy otrzymali nowe wyposażenie
klas. Tak, będziemy się chętnie włączać we wszelkie działania na rzecz szkoły,
prowadzone na jej terenie.
Dziękujemy.
Wywiad
przeprowadziły
Kornelia Mazur i Karolina
Kurek
Pokaz
zwierząt egzotycznych
W
dniu 10 maja 2022 roku w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Czubrowicach odbył się
pokaz zwierząt egzotycznych: jaszczurek, węży , pająków i traszek. Przybyli na
to spotkanie wraz ze zwierzętami ich znawcy i opiekunowie zachwycili wszystkich
uczniów, tych najmłodszych i najstarszych oraz nauczycieli, swą rozległą wiedzą
dotyczącą środowiska ich bytowania i zwyczajów. Uczniowie podziwiali różne
okazy , w tym jednego z największych pająków na świecie ptasznika i aksolotla w
jego larwalnej postaci. Okazało się, że wiedza naszych uczniów , dotycząca
biologii jest niezwykle bogata i usystematyzowana i potrafią oni odpowiedzieć
na wiele pytań-zagadek , kierowanych do nich przez opiekunów zwierząt. Oby
więcej takich odwiedzin w naszej szkole!
Taras Szewczenko – trudny życiorys ukraińskiego poety
Taras Szewczenko urodził się w rodzinie chłopa pańszczyźnianego
9 marca 1814 roku w Moryńcach , w guberni kijowskiej.
Gdy Taras miał dwa lata, rodzina Szewczenko przeniosła
się do nieodległej miejscowości Kiryłówka.
Przeprowadzka ta okazała się punktem zwrotnym w życiu Tarasa. Tutaj objawił się
jego talent do sztuk plastycznych, w miejscu tym pobierał też pierwsze nauki.
Niestety w odstępie zaledwie dwóch lat stracił oboje rodziców (matka zmarła w
1823 r., a ojciec w 1825 r.). Jeszcze za życia matki, równolegle do nauki
czytania i pisania, ale już z całkowicie osobistych pobudek, Taras zaczął
rysować, a jego talent stal się rzeczą oczywistą. Kilka lat później Taras stał
się człowiekiem wolnym.
Taras Szewczenko – poeta i malarz
W następnych latach były chłop pańszczyźniany wstąpił
w mury ASP w Petersburgu, stając się uczniem m.in. Briułłowa.
W tym okresie powstały także jego pierwsze próby poetyckie. Jak sam przyznawał:
Surowa muza ukraińska długo stroniła
od piersi sponiewieranej w szkole, w przedpokoju, w zajezdnych domostwach i na
kwaterach miejskich; lecz gdy powiew swobody powrócił uczuciom moim czystość
dawniejszych lat dziecinnych pod ubogą strzechą ojcowską ona, poczciwa, objęła
i przytuliła mię w stronie dalekiej.
W 1840 roku ukazał się jego tom poezji Kobzarz, który
przyniósł mu uznanie i rozgłos. Do dzisiaj podkreśla się znaczenie tego zbioru
dla rozwoju języka i współczesnej literatury ukraińskiej. W rok później
opublikował poemat historyczny o koliszczyźnie pt. Hajdamacy, który wzbudził kontrowersje i sprzeciw Polaków i Rosjan.
W swojej twórczości literackiej Szewczenko zdecydowanie zabierał głos w
sprawach, które uważał za ważne i nie unikał tematyki narodowowyzwoleńczej.
Między innymi w 1845 roku powstał poemat Kaukaz
(kopię przesłał Adamowi Mickiewiczowi), w którym bezpardonowo krytykował
imperialną politykę carskiej Rosji, podobnie jak nasz wieszcz narodowy
okrucieństwo Rosjan wobec Polaków w Reducie
Ordona czy martyrologicznym dramacie
romantycznym Dziadach cz. III.
Taras Szewczenko – na zesłaniu
W 1846 roku Taras wstąpił do tajnego Bractwa Cyryla i
Metodego założonego przez kijowskich studentów z inspiracji Mykoły
Kostomarowa. W następnym roku Bractwo, stawiające
sobie za cel między innymi zjednoczenie Słowian w jednym państwie
demokratycznym, zostało zdekonspirowane, a jego członkowie aresztowani.
Szewczenko za swoją działalność został skazany na zsyłkę do twierdzy w
Orenburgu oraz dostał zakaz pisania i malowania. W trakcie kolejnych dziesięciu
lat niejednokrotnie łamał ów zakaz, przykładowo sporządzając szkice wybrzeża
Morza Aralskiego w trakcie wyprawy badawczej jednego z rosyjskich geografów. Do
1857 roku losy Szewczenki zmieniały się jak w kalejdoskopie. Trudne warunki
zesłania z czasem łagodniały, aby na skutek donosów i rewizji powrócić do stanu
początkowego. W lipcu 1857 roku Taras został oficjalnie uznany za człowieka
wolnego i mógł opuścić karną jednostkę.
Powrót na ukochaną Ukrainę zajął mu jednak dodatkowe
dwa lata. W 1859 roku, otrzymawszy oficjalną zgodę, mógł wyjechać w ojczyste
strony i odwiedzić rodzinę. Spędzając czas na Ukrainie Prawobrzeżnej Szewczenko
spotykał się z chłopami, co nie umknęło władzom, które otrzymywały kolejne
donosy na poetę. Aresztowany i osadzony w twierdzy w Czerkasach został
następnie przewieziony do Kijowa, gdzie ostatecznie zwolniono go z poleceniem
udania się do Petersburga.
Taras Szewczenko zmarł 10 marca 1861 roku w
Petersburgu, w tym miejscu został też pierwotnie pochowany. Ostatecznym
miejscem jego spoczynku została jednak miejscowość Kaniów, którą poeta sam
wybrał, a wyraz temu dał w utworze Testament.
Szewczenko w trakcie swojego 47-letniego życia spędził jedynie dziewięć lat
jako człowiek wolny. Poddaństwo, zsyłki i nadzór policyjny wypełniły niemal
całe jego życie, dlatego jego twórczość oscyluje głównie wokół największych
wartości jakimi są wolność człowieka, jego niezależność i miłość względem
ojczyzny. Wspaniały jest genius loci,
wszechobecny w tej poezji. Oto wiersz Wieczór
, który stanowi kwintesencję jego dążeń twórczych i oddania swoistemu i
niepowtarzalnemu ukraińskiemu klimatowi:
WIECZÓR.
Wiśniowe sady wkoło chaty,
Chrabąszczów słychać senny mruk;
Już oracz do dom wiedzie pług,
Wracają dziewki z pól objaty,
A matki ojców patrzą z dróg.
Domowi siedzą koło chaty.
Wieczorna gwiazda wschodzi w mgle.
Wieczerzę córka z chaty śle,
A matka uczy małe skrzaty —
Gra słowik, malcom słuchać źle.
Pokładła matka koło chaty
Do snu dziecięta swe na len,
Ją samą przy nich zmorzył sen.
Już cicha noc. Brzmią śpiewne czaty
I nuci ptak przekorny ten.
ENGLISH IS EASY
Topic: Future tenses- czasy przyszłe
Przyszłość w języku
angielskim można wyrazić za pomocą różnych czasów lub zwrotu „be going to”
1.FUTURE SIMPLE
2. BE GOING TO
3.PRESENT CONTINUOUS
Zastosowanie
czasów przyszłych.
Ad
1) Future
Simple
A) Pzyszłość nie planowana wcześniej. On the spot decision-
podejmowanie decyzji zrobienia czegoś nagle, w momencie czyjejś
wypowiedzi.
- We haven’t got anything to eat ( mum says
) Nie mamy nic do jedzenia ( mówi mama )
- I will go to the shop ( son says) Pójdę do
sklepu ( mówi syn) - podjął
decyzje zrobienia czegoś , czego wcześniej nie planował
B) Czas future simple
używamy również do wyrażania przypuszczeń na
temat przyszłości.
Stosujemy
wtedy charakterystyczne czasowniki
I think he will pass the exam - Sądze że
on zda ten egzamin.
I’m sure they will help us
- Jestem pewna że oni pomogą nam.
I believe you will win the race . Wierzę że wygrasz ten wyścig.
I hope Tom will come
soon -Mam
nadzieję że Tom przyjdzie wkrótce.
I suppose she will arrive tomorrow - Przypuszczam że
ona przybędzie jutro.
The teachers
expect the students
will do their homework
- Nauczyciele oczekują że uczniowie
odrobią pracę domową.
I doubt he will visit us. Wątpie że on nas
odwiedzi
Probably- prawdopodobnie
Scientists will probably invent the vaccine
- Naukowcy prawdopodobnie wynajdą szczepionkę.
C) Poprzez ten czas wyrażamy również obietnice
I promise I will phone you - Objecuje że zadzwonię.
D) Przedstawiamy przyszłość na którą nie mamy wpływu. Jest ona niezależna od
nas.
He wiil
be 12 in June – On skończy
12 lat w czerwcu
Christmas will be in
December – Święta Bożego Narodzenia będą w
grudniu
Exams will start at
9 am. – Egzaminy rozpoczną się o 9 rano.
E) Przedstawiamy oficialną prognozę pogody
It will rain in the
west of Poland tomorrow –
Jutro będzie padało w Polsce zachodniej
F) Składamy zamówienie w restauracji
I’ll have vegetable salad, please. Poproszę sałatkę
warzywną
G) Wyrażamy
grzeczne prośby
Will you please open
the window? Czy mógłbyś
otworzyć okno?
Ad 2) Be going to
A) Wyrażanie zamiaru zrobienia czegoś. Przyszłość wcześniej zaplanowana.
Może to być przyszłość daleka lub bliska
They are going to buy a new car. Zamierzają kupić nowy samochód
I’m going to become a firefighter. Zamierzam zostać
strażakiem ( mówi dziecko)
B) Przewidywanie przyszłości na podstawie teraźniejszych przesłanek.
The sky is dark and it’s
cloudy . ( terażniejsza przesłanka)
Niebo jest ciemne i
jest pochmurno .
It is going to rain
soon ( przewidywanie przyszłości na podstawie
wcześniejszej przesłanki) Wkrótce będzie padać
A child is playing with
the scissors. Dziecko bawi się nożyczkami ( przesłanka)
He is
going to hurt himself. Zrobi sobie krzywdę. ( przewidywanie)
Ad 3) Present Continuous
A) Przyszłośc bardzo bliska , zaplanowana.
Podajemy konkretny czas, miejsce.
I am meeting with my friend on
Friday afternoon .
Spotkam się z
przyjaciółką w piątek popołudniu.
Po zapoznaniu się z teorią zachęcam was do wykonania ćwiczeń
praktycznych.
Życzę miłej i owocnej nauki.
Ewa Kruszec-Nowicka
Future Forms - Exercises
Pho3nix Kids
Od
poprzedniego tygodnia w naszej szkole mają miejsce liczne wydarzenia
sportowe, bierzemy udział w konkursie Pho3nix Kids.
Pho3nix Kids
Active School to największy
sportowy konkurs w Polsce pod patronatem Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz
Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Konkurs polega zorganizowaniu w szkole
inicjatyw sportowych w okresie od 30 kwietnia do 15 maja 2022 r., które
zaangażują szkolną społeczność w świętowanie aktywności fizycznej i aktywizację
sportową wśród uczniów. Im więcej uczniów, tym weselej. Im bardziej różnorodna
aktywność, tym atrakcyjniej. Im większe zaangażowanie lokalnej społeczności,
tym lepiej!
Kreatywną dokumentację z
zorganizowanych inicjatyw (w formie przygotowanego filmu video, dodatkowego
opisu oraz zdjęć) przedstawiciele szkół zgłaszają przez specjalny formularz, a
1 czerwca 2022 r. rozpocznie się głosowanie na przesłane przez szkoły filmy.
Wszystkie filmy video zostaną opublikowane na stronie Pho3nix Kids. Głosowanie zakończy się 7 czerwca.
Nagrody w konkursie sięgają do 15 000
zł! Dodatkowo 100 szkół ma szanse na warsztaty sportowe. Warsztaty Pho3nix Kids to fantastyczna nagroda, która będzie przyznana
szkołom z miejsc 1-50 z głosowania publiczności, oraz 50 szkołom wybranym przez
jury konkursu.
Celem warsztatów jest zapoznanie
uczniów z mnogością dyscyplin sportowych i pomoc w odkryciu, która może
odpowiadać ich predyspozycjom.
Jak dbać o psa?
Posiadanie psa to kwestia wielkiej
odpowiedzialności. Wydaje się, że ten czworonóg ma niewielkie potrzeby. Nic
bardziej mylnego: pies , oprócz dobrego , specjalnie przygotowanego dla niego
jedzenia i czystej wody musi mieć zagwarantowane towarzystwo człowieka, jego
miłość i opiekę. Psa należy często wyprowadzać na spacery, wyczesywać sierść w
celu pozbycia się z niej martwych włosów, kąpać i regularnie odwiedzać
weterynarza w celu zaszczepienia i ewentualnego leczenia pupila.
Czy pies potrzebuje
zabawek i czy można podawać mu czekoladę?
Tak, ponieważ zabawki pomagają mu
rozładować nadmiar energii i podczas wspólnej zabawy z właścicielem sprzyjają
nawiązywaniu więzi emocjonalnej. Czekolada zawiera teobrominę, związek
wyjątkowo niebezpieczny dla zdrowia i życia psów, więc nie należy go częstować
tym smakołykiem. Lepiej użyć specjalnych przekąsek czyszczących uzębienie
pupila. Nigdy nie podajemy mu mleka, tylko czystą wodę, kości również są dla
psów niebezpieczne ze względu na ich twardość. Dbajmy więc o dobrostan i
radosne życie naszych zwierząt, a one odwdzięczą się nam miłością i
przywiązaniem.
Artykuł
przygotował:
Patryk
Goraj kl. 6
Sudoku
Archiwalny - Czuberek nr 2 marzec 2022